آخرین به‌روزرسانی: ۸ اسفند ۱۴۰۰
در این مقاله سعی کرده‌ایم با زبانی ساده و سلیس آنچه که باید در زمینه بازار ارزهای دیجیتال بدانید را در اختیارتان قرار دهیم. در ادامه با ما همراه باشید تا در مورد چیستی رمزارزها، انواع آن‌ها، نحوه ذخیره‌سازی و انواع کیف پولها، اصطلاحات مهم رمزارزی و نکات مهم دیگر در این حوزه صحبت کنیم.
فهرست
رمزارز چیست؟
به‌طورکلی کریپتوکارنسی یک سیستم پرداخت دیجیتالی است که برای تایید تراکنش‌ها به بانک‌ها متکی نیست. یک سیستم همتا به همتا است که می‌تواند هر کسی را در هر جایی قادر به پرداخت کند. به جای انتقال و مبادله پول فیزیکی در دنیای واقعی، پرداخت‌های ارز دیجیتال صرفاً به عنوان ورودی‌های دیجیتالی به یک پایگاه داده آنلاین که تراکنش‌های خاص را پردازش می‌کند، وجود دارد. هنگامی که وجوه ارز دیجیتال را انتقال می‌دهید، تراکنش‌ها در یک دفتر کل غیرمتمرکز ثبت می‌شوند. همینطور ارزهای دیجیتال در کیف پول‌های دیجیتال ذخیره می‌شوند.
ارزهای دیجیتال چند دسته هستند؟
همانطور که می‌دانید، ارزهای دیجیتال بر پایه یک فناوری جدید به نام بلاک چین راه‌اندازی شده‌اند. با این وجود انواع ارزهای دیجیتال را داریم که بر اساس ویژگی‌های متفاوتی دسته‌بندی شده‌اند. آشنایی با این دسته‌بندی‌ها می‌تواند به درک بیشتر این حوزه کمک کند. در ادامه چند دسته‌بندی مهم از رمزارزهای موجود در بازار را می‌بینیم.
توکن‌ها و کوین‌ها
درست است که تمام رمزارزها با استفاده از بلاکچین پیاده‌سازی شده‌اند، اما تمام رمزارزها بلاکچین مخصوص خود را ندارند! ارزهایی مانند بیتکوین و اتریوم که روی شبکه بلاکچینی مخصوص به خود به خود راه‌اندازی شده‌اند، اصطلاحا کوین نامیده می‌شوند. اما برخی از پروژه‌ها هستند که توانایی یا امکانات لازم برای راه‌اندازی بلاکچین اختصاصی خود را ندارند و روی بلاک‌چین‌های با قابلیت میزبانی از سایر پروژه‌ها مانند اتریوم، کاردانو و ترون، راه‌اندازی می‌شوند. به این نوع از ارزهای دیجیتال، توکن گفته می‌شود. تتر، چین‌لینک، بیت‌تورنت از نمونه‌های شنناخته شده این نوع از ارزها هستند.
با مراجعه به سایت کوین‌مارکت‌کپ می‌توانید نوع هر ارز دلخواه و بلاک‌چین‌های میزبان تمام توکن‌ها را مشاهده کنید.
آلت کوین
هر رمزارزی جز بیتکوین، آلت کوین نام دارد. خود آلت‌کوین‌ها، دسته‌بندی مختلفی دارند؛ الان که در حال نگارش این مقاله هستیم، حدود ۱۸,۰۰۰ آلت‌کوین در بازار موجود است. در این شرایط شناسایی آلت‌کوین‌های معتبر و مناسب برای سرمایه‌گذاری بسیار سخت و زمان‌گیر است. با این حال لازم نیست نگران باشید، همکاران متخصص ما در بیتستان همواره در حال بررسی بازار و کشف معتبرترین ارزهای بازار هستند تا به لیست ارزهای تحت پشتیبانی سامانه آنلاین بیتستان اضافه کنند. پس شما می‌توانید معتبرترین ارزهای بازار را در بیتستان معامله کنید.
میم‌کوین‌ها
میم‌کوین‌ها ارزهای دیجیتالی هستند که از میم‌ها و جوک‌های اینترنتی الهام گرفته‌اند و برخی اوقات به دلیل توجه افراد سرشناسی مثل ایلان ماسک به این نوع از ارزها، افزایش قیمت ناگهانی و زیادی را تجربه کرده‌اند. نکته مهم درباره این ارزها این است که پشتوانه خاصی ندارند و برای سرمایه‌گذاری روی این توکن‌ها باید ریسک آن را هم قبول کنید. معروف‌ترین میم‌کوین بازار، دوج‌کوین است.
توکنهای غیرقابل تعویض یا NFTها
توکنهای NFT، چه توکن‌هایی هستند؟
توکنهای غیر قابل تعویض (non-fungible token) که به اختصار NFT نامیده می‌شوند، توکن‌هایی هستند که هر یک از آن‌ها ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند. این توکن‌ها را می‌توان مانند بلیط‌های هواپیما یا کارت‌های شناسایی در نظر گرفت که قابل تعویض با یکدیگر نیستند. NFTها، در حوزه‌های مختلفی کاربرد دارند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به حوزه بازی، صنعت مالی، احراز هویت و … اشاره کرد.
ناگفته پیداست که علاوه بر دسته‌های معرفی شده در بالا، چندین دسته مختلف دیگرها برای ارزهای دیجیتال داریم که بالطبع امکان معرفی تمام آن‌ها در این مقاله امکان‌پذیر نیست.
برای آشنایی بیشتر با انواع ارز دیجیتال می‌توانید به لینک زیر مراجعه کنید.
یکی دیگر از مسائل مهمی که در زمینه رمزارزها باید بدانید این است که شبکه‌های بلاکچینی هم انواع مختلفی دارند.
انواع شبکه‌های بلاک چین
در اصل دو نوع بلاک چین وجود دارد. بلاک چین متمرکز و نیمه متمرکز. در ادامه به بررسی هر یک از این سیستم‌ها خواهیم پرداخت.
بلاک چین غیرمتمرکز
بلاک چین غیرمتمرکز یک سیستم دفتر کل بدون محدودیت است. هر کسی که به اینترنت دسترسی دارد می‌تواند در پلتفرم بلاک چین وارد شود تا به یک گره مجاز تبدیل شود و بخشی از شبکه بلاک چین باشد. گره یا کاربری که بخشی از بلاک چین غیرمتمرکز است مجاز به دسترسی به سوابق فعلی و گذشته، تأیید تراکنش‌ها یا انجام ماینینگ است. اساسی‌ترین علت استفاده از بلاک چین‌های غیرمتمرکز استخراج و مبادله ارزهای دیجیتال است. بنابراین، شناخته شده‌ترین بلاک چین‌های عمومی، بلاک چین بیت کوین هستند.
بلاک چین نیمه متمرکز
یک بلاک چین نیمه متمرکز یک بلاک چین محدود کننده است که فقط در یک شبکه‌ی محدود عمل می‌کند. بلاک چین‌های نیمه متمرکز معمولاً در سازمان یا شرکت‌هایی استفاده می‌شوند که تنها اعضای منتخب آن در شبکه بلاک چین فعالیت می‌کنند و به آن دسترسی دارند. سطح امنیت این پایگاه، در اختیار سازمان کنترل کننده است. بنابراین، بلاک چین های نیمه متمرکز از نظر استفاده به عنوان یک بلاک چین غیرمتمرکز مشابه هستند، اما دارای یک شبکه کوچک و محدود هستند. شبکه‌های بلاک چین نیمه متمرکز برای رای گیری، مالکیت دارایی و غیره استفاده می‌شوند.
برای آشنایی بیشتر با انواع شبکه بلاک چین و کاربردهای آنان، می‌توانید به مقاله‌ی زیر مراجعه کنید.
آیا کریپتوکارنسی برای سرمایه گذاری امن است؟
یکی از مشکلات اصلی که اغلب قریب به اتفاق ما با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم، تورم سرسام‌آور روزانه و کاهش ارزش پولمان است. از این رو اکثر ما دنبال سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف از جمله بازار طلا، مسکن، دلار و یا بورس هستیم، تا ارزش دارایی‌هایمان را حفظ کنیم و در مرحله بعد به سود هم برسیم. رمزارزها، حوزه‌ای هستند که با سرمایه‌گذاری روی آن‌ها، در واقع می‌توان با یک تیر دو نشان زد! چرا که از آن‌جایی که قیمت ارزهای دیجیتال به دلار تعیین می‌شود، با خرید این نوع از دارایی‌ها، ما همزمان روی دلار هم سرمایه‌گذاری می‌کنیم.
از طرف دیگر، یک توصیه مهم در حوزه سرمایه‌گذاری این است که تمام تخم مرغ‌های خود را در یک سبد نگذارید؛ به این معنی که تمام پول خود را فقط در یک حوزه سرمایه‌گذاری کنید ارزهای دیجیتال یکی از بهترین گزینه‌ها برای متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری هستند.
در مورد امنیت دارایی‌ها در حوزه ارزهای دیجیتال هم باید بدانید که کریپتوکارنسی سیستمی است که در آن از رمزگذاری برای تامین امنیت تراکنش‌ها استفاده می‌شود. این بدان معناست که کدنویسی پیشرفته در ذخیره و انتقال داده‌های ارزهای دیجیتال بین کیف‌پول‌ها و به دفتر کل عمومی نقش دارد. هدف از رمزگذاری هم ایجاد امنیت و ایمنی است.
اولین ارز رمزنگاری شده بیت کوین بود که در سال ۲۰۰۹ تاسیس شد و تا به امروز شناخته‌شده‌ترین رمزارز باقی مانده است. احتمالا از خودتان بپرسید آیا در کشور ما این ارزها قانونی هستند؟ در ادامه به این پرسش خواهیم پرداخت.
ارزهای دیجیتال قانونی هستند؟
در دی ماه ۹۶ بانک مرکزی طبق اطلاعیه‌ای استفاده از بیت کوین و سایر رمزارزها را ممنوع اعلام کرد.
اما این اطلاعیه به معنی منحل شدن بازار کریپتو نبود. بلکه صرفا بانک‌ها و سایر موسسات مالی تحت نظر بانک مرکزی حق معامله‌ی ارزهای دیجیتال را نداشتند.
با این حال هنوز هم نه قانون و نه موضع مشخصی در قبال فعالیت‌های کریپتوکارنسی در ایران وجود ندارد.
یکی از عوامل مهم برای اینکه در این حوزه سرمایه گذاری امنی داشته باشیم، انتخاب صرافی مطمئن است. برای پرداختن به این مسئله ابتدا به معرفی صرافیها و سپس به باقی مطلب می‌پردازیم.
انواع صرافی‌های ارز دیجیتال
همتا به همتا
صرافی‌های همتا به همتا صرافی‌هایی هستند که پلتفرمی برای معامله کاربران با یکدیگر ارائه می‌دهند. به این معنی که این صرافیها کاربرانی که قصد فروش یک ارز دارند را به کاربرانی که قصد خرید همان ارز را دارند، متصل می‌کنند. در این نوع از صرافیها، معمولا هزینه تراکنش‌ها بسیار پایین است، اما اگر صرافی کاربران زیادی نداشته باشد، سرعت انجام تراکنش‌ها هم کاهش پیدا می‌کند؛ در مواردی حتی ممکن است معامله انجام نشود.
OTC
صرافی‌های OTC، صرافی‌هایی هستند که یک طرف معامله همیشه صرافی است. یعنی شما ارز دیجیتال خود را مستقیم به صرافی می‌فروشید و ارز مورد نظرتان را مستقیم از صرافی می‌خرید. در این نوع از صرافیها هر چند کارمزد تراکنش‌ها نسبت به صرافی‌های همتا به همتا بیشتر است، اما معاملات با سرعت بالا و با قیمت لحظه‌ای انجام می‌شوند. بیتستان یک نمونه از صرافی‌های OTC است که شما می‌توانید معتبرترین ارزهای بازار را به سریع‌ترین شکل ممکن معامله کنید.
برای انجام یک تراکنش رمزارزی چه هزینه‌هایی باید پرداخت شود؟
در بالا در مورد هزینه تراکنش در هر کدام از انواع صرافیها گفتیم، اما بهتر است بدانید که کارمزد صرافیها تنها هزینه‌ای نیست که باید برای تراکنش‌های رمزارزی پرداخت شود. همانطور که می‌دانید، معاملات ارزهای دیجیتال به صورت غیرمتمرکز انجام می‌شوند و هیچ سیستم مرکزی برای بررسی تراکنش‌ها وجود ندارد. در شبکه‌های بلاکچینی این وظیفه بر عهده ماینرها است. ماینرها هم، برای انجام این کار از کسانی که تراکنش می‌زنند، هزینه دریافت می‌کنند که تحت عنوان هزینه شبکه هم شناخته می‌شود. پس برای انجام هر تراکنش رمز ارزی کارمزد صرافیها و هزینه شبکه باید پرداخت شود.
چه کیف پول‌هایی ایمن‌تر هستند؟
کیف پول ارز دیجیتال همانند حساب بانکی شماست و می‌توانید دارایی‌های دیجیتالی خود را در آن‌ها ذخیره کنید. کیف پول‌های موجود در صنعت کریپتوکارنسی، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که کیف پول‌های نرم‌افزاری، سخت‌افزاری و کاغذی را می‌توان از شناخته شده‌ترین آن‌ها نام برد.
در این میان با این که کیف پول‌های سخت‌افزاری به عنوان امن‌ترین راه نگهداری ارزهای دیجیتال شناخته می‌شوند، اما کیف پول‌های نرم‌افزاری به دلیل رایگان بودن محبوبیت بیشتری در میان کاربران رمزارزی دارند.
تراست‌ولت، اتمیک، کوینومی و بلاکچین از معروف‌ترین کیف پول‌های نرم‌افزاری هستند که کاربران زیادی در سراسر جهان دارند. اگر طریقه استفاده از این کیف پولها را نمی‌دانید، اصلا نگران نباشید؛ چرا که در این لینک می‌توانید آموزش گام به گام استفاده از کیف پول‌های معتبر موبایلی را ببینید و استفاده کنید.
چطور ولت و صرافی مناسب خود را انتخاب کنیم؟
همه ما از کیف پول برای ذخیره پول نقد و کارت استفاده می‌کنیم. به همین ترتیب، برای ذخیره ارز دیجیتال خود به یک کیف پول قابل اعتماد نیاز داریم. از زمان آغاز کار بیت کوین در سال ۲۰۰۹، تعداد کیف پول‌های کریپتو به طور پیوسته افزایش یافته است. بنابراین انتخاب کیف پول مناسب برای سرمایه گذاری شما به یک فرایند گیج کننده تبدیل می‌شود.
بدون شک برای این که تعیین کنیم چه کیف پولی مناسب ماست، باید معیارهای متفاوتی را مد نظر قرار دهیم، اما چند نکته کلی وجود دارد که قبل از انتخاب هر کیف پولی باید مد نظر قرار دهیم. اولین نکته‌ای که باید حتما به آن توجه داشته باشیم، امنیت کم نگهداری دارایی‌های دیجیتال در کیف پول‌های داخلی صرافیها، به خصوص صرافی‌های خارجی مانند بایننس و کوین‌بیس است. نگهداری ارزهای دیجیتال در کیف پول‌های صرافیها، در واقع هیچ فرقی با نگهداری پول در بانک ندارد؛ به این معنی که در واقع صرافی کنترل کامل روی دارایی دیجیتال شما دارد و در هر زمان می‌تواند دارایی‌های شما را بلوکه کند. با در نظر گرفتن تحریم‌های موجود، این خطر شدیدتر و نزدیک‌تر هم می‌شود. بنابراین به هیچ وجه ارزهای دیجیتال خود را در صرافیها نگه ندارید.
حال که متوجه شدیم نباید دارایی‌های دیجیتال خود را در صرافیها نگه داریم، بحث انتخاب میان کیف پول‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری پیش می‌آید. مهم‌ترین تفاوتی که بین این نوع از کیف پولها وجود دارد، در نحوه دسترسی به هر کدام از آن‌هاست. اکثر قریب به اتفاق کیف پول‌های نرم‌افزاری رایگان هستند و به راحتی از طریق فروشگاه‌های برنامه مثل اپ‌استور و گوگل‌پلی دانلود می‌شوند. در حالی که کیف پول‌های سخت‌افزاری رایگان نیستند و در حال حاضر بین ۱ تا ۷ میلیون تومان قیمت دارند. از این رو بسیاری ترجیح می‌دهند که از کیف پول‌های نرم‌افزاری مانند تراست‌ولت استفاده کنند؛ مخصوصا که این نوع از کیف پولها هم از امنیت بالایی برخوردار هستند. با این حال توصیه می‌شود که برای مبالغ سرمایه‌گذاری بالا حتما از کیف پول‌های سخت‌افزاری استفاده شود.
احساس فومو (FOMO)
FOMO در حوزه رمزارزها مخفف «Fear Of Missing Out» است.
فومو به احساس ترس و اضطراب اشاره دارد که ممکن است یک سرمایه گذاری بالقوه پرسود یا فرصت تجاری را از دست بدهید. برای مثال زمانی را در نظر بگیرید که فروش وقتی قیمت به طور ناگهانی افزایش می‌یابد یا خرید هنگامی که قیمت پایین است، زیاد می‌شوند.
احساس FOMO به ویژه زمانی رایج است که ارزش یک ارز دیجیتال در مدت زمان نسبتاً کوتاهی به طور قابل توجهی افزایش یابد. این احساس احتمالاً باعث افزایش قیمت آن خواهد شد.
برای اینکه هنگام ریزش یا صعود بازار اقدامات مناسبی انجام دهید باید حتما این شاخص را در نظر داشته باشید.
در نهایت چند اصطلاح پرکاربرد و مهم در زمینه ارزهای دیجیتال که به آشنایی هر چه بیشتر شما با این حوزه کمک می‌کنند را در ادامه ذکر کرده‌ایم.
اصطلاحاتی که به عنوان نوآموز باید بدانید!
برنامه های غیرمتمرکز (dApps)
این‌ها برنامه‌های منبع باز هستند که بر روی یک بلاک چین ساخته شده اند و برای استفاده در دنیای واقعی در نظر گرفته شده اند. اتریوم را مادر dApps می‌دانند.
HODL (هادل کردن)
هادل از کلمه‌ی انگلیسی HOLD آمده است و یکی از اصطلاحات در حوزه سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال است. فردی که هادل می‌کند، در واقع صرف‌نظر از نوسانات کوتاه مدتِ بازار، دارایی خود را برای مدتی نسبتا طولانی نگه می‌دارد.
Whitepaper (وایت پیپر)
یک مقاله رسمی است که توسعه دهندگانِ یک پروژه، آن را به منظور معرفی طرح، مسیر راه و امکاناتی که قرار است ارائه دهند، منتشر می‌کنند. همچنین در پروژه‌های عرضه اولیه سکه یا ICO، وایت پیپرها به منظور کسب اعتماد سرمایه‌گذاران و جذب سرمایه منتشر می‌شوند. مطالعه یک وایت‌پیپر یکی از راه‌های خوب و توصیه شده برای آشنایی با اهداف یک پروژه بلاکچینی و سنجش میزان اعتبار آن است.
Halving (هاوینگ)
به نصف شدنِ پاداشِ اضافه کردن یک بلاک جدید به شبکه بلاکچین، هاوینگ گفته می‌شود. در بیت کوین به ازای استخراج هر ۲۱۰ هزار بلاک که حدود چهار سال طول می‌کشد، این پاداش نصف می‌شود. پاداشِ اضافه شدن اولین بلاک در بلاکچین بیت کوین در سال ۲۰۰۹، ۵۰ بیت کوین بوده است و رفته‌رفته هر چهار سال نصف شد. این پاداش در حال حاضر ۶/۲۵ بیتکوین است.
Phishing (فیشینگ)
نوعی کلاهبرداری است که فرد خاطی سعی می‌کند به اطلاعات مهم قربانی، مانند رمزعبور، رمز کارت‌های بانکی و… دسترسی پیدا کند.
Ponzi Scheme (طرح پانزی)
نوعی کلاهبرداری است که افراد را با وعده‌‌ی سرمایه‌گذاری کم و سود کلان گول می‌زنند. طرح‌های پانزی به نوعی طرح‌های هرمی هستند که هر فرد برای کسب سود، باید به دنبال وارد کردنِ زیر شاخه‌های بیشتری به پروژه باشد.
علاوه‌بر این، بیتستان با ارائه‌ی تحلیل‌های روزانه و هفتگی از وضعیت کریپتوکارنسی درتلاش است تا به کاربران آگاهی لازم جهت معامله در این بازار پیچیده را بدهد. از این رو بخش اعظمی از فعالیت این سامانه رمزارز به تحلیل‌های فاندامنتال اختصاص دارد.
جهت دسترسی به مقالات تحلیلی کلیک کنید.
تا اینجا سعی کردیم، هر آنچه برای آشنایی بیشتر با دنیای رمزارزها لازم بود در اختیارتان قرار دهیم. اگر سوالی غیر از این مباحث دارید، در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.