توکن سوزی یکی از راه‌های حفظ ارزش در دنیای ارزهای دیجیتال است. در این مقاله بررسی خواهیم کرد که آیا به راستی توکن سوزی سبب حفظ اعتبار ارزهای دیجیتال می‌شود؟ این فرایند چطور عمل می‌کند و و چه مکانیسم‌هایی دارد؟ در ادامه با ما همراه باشید.
فهرست
به چه فرایندی توکن سوزی می‌گویند؟
توکن سوزی فرایندی است که هر ارز برای حفظ ارزش خود و افزایش قیمتش طی زمان پیش می‌گیرد. به طور مثال اولین سالی که بیت کوین عرضه شد را به یادآورید. در اولین سال ظهور بیت کوین، با اضافه شدن هر بلاک به بلاک چین، ۵۰ بیت کوین آزاد می‌شد.
کاهش تعداد ارزهای در گردش از طریق سوزاندن، یک فرآیند روتین برای حفظ ارزش ارزهای دیجیتال است. در واقع کاهش تعداد کوین یا توکن‌ها سبب می‌شود که از ارزش آن‌ها در نتیجهٔ عرضه بی‌رویه کاسته نشود.
در مجموع ۲۱ میلیون بیت کوین وجود دارد که باید استخراج شود اما مسئله اینجاست که این ۲۱ میلیون قرار است چطور و با چه مکانیسمی عرضه شود؟
گفتیم که در اولین سال ظهور بیت کوین، با ایجاد هر بلاک ۵۰ بیت کوین آزاد می‌شد اما باتوجه به اینکه عرضه‌ی نامحدود هر کوین باعث بی‌ارزش شدن و کاهش اعتبار آن در طول زمان می‌شود، در حال حاضر عرضه‌ی بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال با مکانیسم‌های خاصی انجام می‌شود.
در اینجا بیت کوین را صرفا به عنوان فهم بهتر مطلب مثال زدیم. فرایندی که بیت کوین برای حفظ ارزش خود در طول زمان به کارگرفته است، هاوینگ است و نه توکن سوزی. در ادامه به توضیح بیشتر توکن سوزی و مکانیسم‌های آن خواهیم پرداخت.
توکن سوزی دقیقا چیست؟
توکن سوزی فرآیند حذف مقدار مشخصی کوین در گردش آن است. این کار توسط تیمی که پروژه را اجرا می‌کند، انجام می‌شود و کوین‌ها به آدرسی که معمولاً “eater adress” نام دارد، ارسال می شود. این شبیه به سیاه‌چاله‌ای در قلمرو آدرس‌های بلاک چین است، زیرا هیچ‌کس نمی‌تواند کلیدهای خصوصی آن کیف پول خاص را دریافت کند، و سکه‌ها را برای همیشه غیرقابل بازیابی می‌کند. این کار برای افزایش کمیابی و افزایش موثر ارزش انجام می شود.
چه مکانیسم‌هایی برای توکن سوزی وجود دارد؟
«سوزاندن» کریپتو به معنای حذف دائمی تعدادی توکن از گردش است. این امر در اکوسیستم اقتصاد رایج است. سوزاندن توکن اقدامی عمدی است که سازندگان کوین جهت حذف آنان از گردش انجام می‌دهند.
دلایل مختلفی برای سوزاندن توکن‌ها وجود دارد، اما به طور کلی این حرکت برای کاهش تورم است. اگرچه بلاک‌چین‌های بزرگ‌تری مانند بیت‌کوین و اتریوم معمولاً از این مکانیسم استفاده نمی‌کنند، اما سوزاندن توکن اغلب برای آلت‌کوین‌ها و توکن‌های کوچک‌تر برای کنترل تعداد آنان استفاده می‌شود.
سوزاندن توکن مشابه مفهوم بازخرید سهام توسط شرکت‌های سهامی عام است که باعث کاهش مقدار سهام در دسترس می‌شود.
توکن سوزی هر ارز دیجیتال منحصربه‌فرد و خاص همان پلتفرم است. در ادامه به انواع توکن سوزی می‌پردازیم.
BNB
صرافی بایننس، در عرضه اولیه خود ۲۰۰ میلیون BNB صادر و اعلام کرد تا زمانی که تعداد این توکن به ۱۰۰ میلیون برسد، در دوره‌های سه ماهه فرآیند سوزاندن سکه را انجام می‌دهد. مقدار بایننس‌کوین‌هایی که در هر دوره سوزانده می‌شوند، برابر با ۲۰ درصد از سود سه ماهه این ارز است.
بایننس متعهد شده است که ۱۰۰ میلیون توکن BNB را که ۵۰ درصد از عرضه در گردش را تشکیل می‌دهند، بسوزاند. این صرافی تا به امروز نزدیک به ۳۵ میلیون توکن را از طریق رایت سه ماهه از بین برده است و این برنامه را در اواخر سال ۲۰۱۷ آغاز کرده است.
بایننس کوین تنها ارز دیجیتالی نیست که در معرض توکن سوزی است. در می ۲۰۲۱، ویتالیک بوترین، یکی از بنیانگذاران اتریوم، ۹۰ درصد SHIB خود را سوزاند.
برای آشنایی بیشتر با صرافی بایننس کلیک کنید.
توکن سوزی از طریق تراکنش‌ها
برخی از کوین‌ها هستند که عرضه‌ی آنان نامحدود است و کنترلی هم بر روی این امر نیست. برای مثال شبکه اتریوم از طرفی با افزایش سرسام‌آور هزینه‌های تراکنش برای کاربران و از طرف دیگر عدم کنترل بر روی عرضه‌ی ETH مواجه بود. در پی این امر این شبکه تصمیم گرفت مقدار مشخصی هزینه‌ی تراکنش برای کاربران درنظر بگیرد یعنی اگر هزینه‌ی تراکنش بیشتر از آن مقدار مشخص باشد، به‌طورخودکار می‌سوزد.
POB چیست؟
اثبات سوختگی(proof of burn) یکی از چندین الگوریتم سازوکار توافقی است که توسط یک شبکه بلاک چین پیاده‌سازی شده است تا اطمینان حاصل شود که تمام گره‌های شرکت‌کننده درباره وضعیت شبکه بلاک چین به توافق می‌رسند. این الگوریتم برای جلوگیری از احتمال خرج مضاعف کوین‌ها است.
در واقع POB اثبات مکانیسم‌های اثبات سهام و اثبات کار را با یکدیگر ادغام می‌کند. در اثبات کار هر ماینر باید به هزینه‌های هنگفتی جهت خرید دستگاه‌های ماینینگ و… بپردازد. در اثبات سهام هر کاربر باید تعداد مشخصی توکن را stake کند تا به ماینر تبدیل شود.
در POB مکانیسم اجماع به این صورت است که شما با خرید مقدار مشخصی توکن و سوزاندن اتوماتیک تعدادی از آنان به یک ماینر تبدیل می‌شوید بدون اینکه هزینه‌ای برای دستگاه‌های ماینینگ و… پرداخته باشید.
علل توکن سوزی چیست؟
شرکت‌های سهامی عام برای کاهش تعداد سهام در گردش، سهام را بازخرید می‌کنند. به طورکلی این عمل به منظور افزایش ارزش سهام و در عین حال افزایش عملکرد مالی شرکت است.
توکن سوزی نیز با همین هدف انجام می‌شود. با کاهش تعداد کوین‌های موجود، نهادهای فعال در حوزه‌ی کرپیتوکارنسی تلاش می‌کنند به کنترل عرضه کوین، حفظ یا افزایش ارزش دارایی‌ها بپردازند.
عرضه و تقاضا
به‌طورکلی با کاهش عرضه و ثابت ماندن تقاضا، ارزش یک دارایی افزایش می‌یابد. سوزاندن کوین یک استراتژی موثر برای افزایش ارزش توکن‌ها است. در پلتفرم اقتصادی، توکن سوزی یک مکانیسم کاهش‌دهنده تورم برای شبکه است.
دستیابی به اجماع بهتر
مشابه اثبات کار و اثبات سهام، مکانیسم اجماع POB نیز وجود دارد. این مکانیسم بر مفهوم سوزاندن توکن‌ها متکی است و نسبت به سایر مکانیسم‌های اجماع کارآمدتر و مقرون به صرفه‌تر است.
ریسک spam attack را کاهش می‌دهد
توکن سوزی یک فرایند حفاظتی در برابر حملات (DDOS) است. زیرا باتوجه به مکانیسم POB یک حمله‌ی ۵۱ درصدی برای هک شبکه، هزینه هنگفتی به دنبال دارد.
طولانی شدن یک پروژه
توکن سوزی، یکی از عوامل اصلی یک پروژه جهت افزایش ارزش ارز مورد نظر است بنابراین اعتماد سرمایه گذار را جلب می‌کند و سبب بلند مدت شدن یک پروژه می‌شود.
پروژه‌های توکن‌سوزی در سال‌های اخیر
چندین پروژه در طول سال‌ها از مکانیسم توکن سوزی استفاده کرده اند، از جمله ریپل، بایننس کوین، استلار و چندین استیبل کوین مانند USDT، USDC و GUSC.
ریپل
ریپل (XRP)، یکی از ۱۰ ارز دیجیتال برتر، از توکن سوزی در فرآیندهای تراکنش خود استفاده می‌کند. هر بار که یک تراکنش انجام می‌شود، شبکه بخش کوچکی از XRP را می‌سوزاند. این به تدریج مقدار XRP در گردش را کاهش می‌دهد.
با این حال، این حجم از توکن سوزی در پلتفرم ریپل بسیار ناچیز است. ۰.۰۰۰۰۱ XRP در هر تراکنش سوزانده می‌شود که برای سوزاندن ۱ XRP به ۱۰۰,۰۰۰ تراکنش نیاز است.
بایننس کوین
بایننس کوین (BNB) توکن رسمی صرافی بایننس و همچنین در حال حاضر یکی از ۵ ارز دیجیتال برتر است. این شبکه در طی سال‌ها چندین فرایند توکن سوزی را انجام داده است که سبب افزایش ارزش بایننس شده است. این شبکه قرار است ۵۰ درصد از عرضه اولیه را به تدریج بسوزاند.
تتر (USDT)
ارزهای دیجیتال پایدار مانند تتر، با ورود سرمایه به صندوق‌شان اقدام به انتشار ارز می‌کنند و زمانی که سرمایه از حساب آن‌ها برداشته می‌شود، به همان مقدار تتر می‌سوزانند.
مزایای توکن سوزی
- ثبات – یک توکن باید فقط یک بار بازخرید شود.
- امنیت – هرگونه تغییر داده برای جلوگیری از سوء استفاده باید با مدرک ثبت شود.
- اگر یک ارز دیجیتال نرخ تورم بالایی داشته باشد، سوزاندن توکن‌ها می‌تواند این افزایش را مهار کند.
- تغییر ناپذیری – وضعیت حساب ها و قراردادهای هوشمند در یک بلاک چین با مکانیسم توکن سوزی تغییر ناپذیر است.
- توکن سوزی می‌تواند به افزایش ارزش ارز دیجیتال کمک کند. اگرچه این امر چندان مطمئن نیست، اما برخی از ارزهای دیجیتال پس از سوزاندن توکن‌ها، افزایش قیمت داشته اند.