آخرین بهروزرسانی: ۲۳ خرداد ۱۴۰۱
بلاکچین تزوس بستری مطرح برای توسعه توکنها و قراردادهای هوشمند است که بهره بردن از ویژگیهای کلیدی بسیار متنوع، آن را به رقیبی سخت برای پلتفرمهایی مانند اتریوم تبدیل کرده است. در این مقاله قصد داریم به بررسی بلاکچین تزوس پرداخته و قدم به قدم با مفاهیم مهم این شبکه آشنا شویم.
فهرست
آشنایی کامل با تزوس و نقش آن در بلاکچین
تزوس (Tezos) یک پلتفرم متنباز (Open-Source) داراییهای دیجیتال و برنامههای غیرمتمرکز (Dapps) است. تزوس اولین بلاکچینی است که از قابلیت ارتقای خودکار (Self-Amendment) استفاده میکند. در این بلاکچین سهامگذاران (Stakeholders) قانونگذاریهای شبکه و بروزرسانیهای آن را اعمال میکنند.
جامعهی بلاکچین تزوس روز به روز در حال رشد است. این شبکه قصد دارد مشکل هزینه تراکنشهای رمزارزی بلاکچینهایی مانند اتریوم را برطرف کند. در حقیقت آخرین آپدیت شبکه تزوس که Granada نامیده میشود، هم سرعت ساخت بلاکها را از ۶۰ ثانیه به ۳۰ ثانیه کاهش داد و هم هزینهی تراکنشهای شبکه را به یک سوم رساند.
بلاکچین تزوس بخاطر سرعت و همچنین مصرف کم انرژی معروف است. یکی از نگرانیهای اصلی جهان نسبت به بازار کریپتوکارنسی، مصرف انرژی الکتریکی بالای این تکنولوژی است. اما بلاک چین تزوس با بهره بردن از الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) و عدم امکان استخراج توکنهای آن، نیاز به بکار بردن سختافزار خاصی نداشته در نتیجه مصرف برق آن بسیار پایین است.
برای آشنایی بیشتر با بلاکچینها این مطلب را مراجعه کنید
بلاکچین چیست؟
توکن tez (XTZ)
همانطور که هر بلاکچینی توکن اصلی (Native Token) خود را دارد، توکن tez که با نماد XTZ نمایش داده میشود، توکن بومی بلاکچین تزوس است. از XTZ برای پرداخت تراکنشها، سهامگذاری (Staking) و رایگیریهای درون شبکه استفاده میشود. در زمان نگارش این مقاله، قیمت این رمزارز حدود ۳.۱ دلار است. همچنین شبکهی تزوس از ۳ استاندارد اصلی برای توکنها استفاده میکند:
- FA1.2 (TZIP-7)
- FA2 (TZIP-12)
- TZIP-16
تاریخچه ارز دیجیتال تزوس
تزوس در سال ۲۰۱۴ توسط یک زوج سوئیسی به نامهای آرتور و کاتلین بریتمان (Arthur and Kathleen Breitman) عرضه شد. نکتهی جالب توجه این است که عرضه اولیه (ICO) این رمزارز حدود ۲۳۲ میلیون دلار سرمایه جمع کرد که یکی از رکوردداران جذب سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال به شمار میرود.
نحوه کار تزوس
شبکه بلاکچین تزوس از الگوریتم اجماع اثبات سهام (Proof of Stake) استفاده میکند بنابراین قابلیت استخراج (Mining) در این شبکه وجود ندارد. در عوض، هولدرهای توکن تزوس در ازای سهامگذاری (Staking) بعنوان پاداش درصدی دریافت خواهند کرد.
کاربرانی که در شبکهی تزوس بلاک تراکنشها را صادر و تایید میکنند، Baker نامیده میشوند و به عمل صدور بلاک توسط آنها Baking گفته میشود. برای اینکه یک کاربر بتواند در بلاکچین تزوس بعنوان Baker فعالیت کند، باید حداقل ۸۰۰۰ واحد توکن تزوس داشته باشد. هر ۸۰۰۰ واحد توکن در شبکه تزوس یک رول (Roll) نامیده میشود.
فرایند Baking در شبکه تزوس بصورت رقابتی صورت گرفته و Bakerهایی که موفق به تایید بلاکها شوند، پاداش بلاک را دریافت خواهند کرد. برای پیروزی یک Baker در رقابت با سایرین بر سر صدور بلاکها، هرچه تعداد رولها (Roll) بیشتر باشد، امکان موفقیت او بالاتر خواهد رفت. پاداش سالانهی Bakerها حدودا ۶.۵ درصد است.
در صورتی که یک کاربر قصد شرکت در این فرایند را داشته باشد اما حداقل توکن لازم (۸۰۰۰ تزوس) را نداشته باشد، میتواند با قرض دادن آنها به یک Baker در فعالیتهای شبکه مشارکت کند. این کاربران با قرض دادن توکنهای خود، بعنوان پاداش درصدی از دستمزد Baker را دریافت خواهند کرد. پاداش سالانهی این افراد ۵ الی ۶ درصد خواهد بود.
کیف پول های پشتیبان تزوس
رمزارز tez در بسیاری از ولتهای مطرح ارز دیجیتال قابل ذخیرهسازی است. در زیر چند نمونه از این کیفپولها را میبینیم:
کیفپولهای نرمافزاری:
-
AirGap
-
Atomex
-
Trust Wallet
-
Galleon Wallet
-
Guarda
کیفپولهای سختافزاری:
-
Ledger
-
Trezor
ویژگی های رمزارز تزوس
-
خود اصلاحی (Self-Amendment)
دنیای دیجیتال روز به روز در حال پیشرفت است و هرروز ایدههای جدیدی در حوزهی بلاکچینها بوقوع میپیوندند، بنابراین بلاکچینها برای بهبود کارکردشان باید در دورههای کوتاه بروزرسانی شوند. دو مدل اصلی برای انجام آپدیتهای شبکه؛ فورکها و روش خود اصلاحی (Self-Amendment) است.
تزوس اولین بلاکچینی است که از مدل خود اصلاحی (Self-Amendment) برای آپدیتهای شبکه استفاده میکند. این قابلیت شبکه تزوس را از اجرای فورکها بینیاز میکند. بااستفاده از این مدل، سختیهای ایجاد یک فورک جدید روی بلاکچین از بین میروند.
-
Michelson Language
بلاکچین تزوس یک بستر بسیار مناسب برای قراردادهای هوشمند (Smart Contract) است زیرا این بلاکچین متنباز بوده و قراردادهای هوشمند و اپلیکیشنهای غیرمتمرکز میتوانند به راحتی در بستر این شبکه پیادهسازی شوند. Michelson زبان برنامهنویسی اختصاصی بلاکچین تزوس برای کدنویسی و تولید قراردادهای هوشمند است.
-
الگوریتم اجماع Proof-of-Stake
تزوس برخلاف بلاکچین اتریوم و بیت کوین از الگوریتم اجماع Proof-of-Stake استفاده می کند. این الگوریتم برخلاف اثبات کار (Proof of Work) انرژی بسیار کمتری مصرف میکند.
-
Tezos blockchain sandbox
بلاکچین Tezos SandBox، یک بلاکچین تستی برای توسعهدهندگان و برنامهنویسان قراردادهای هوشمند است. کاربران میتوانند با بارگذاری پروژههای خود در این شبکه از صحت کارکرد آنها در بلاکچین واقعی اطمینان حاصل کنند و همچنین باگها و خطاهای سیستمشان را پیدا کنند.
-
Energy-Efficient Algorithm
الگوریتم اجماع اثبات سهام (Proof-of-Stake) شبکهی تزوس نسبت به سایر شبکههای بلاکچینی انرژی بسیار کمتری مصرف میکند زیرا نیازی به سختافزار قوی برای استخراج بلاکها نیست.
-
Governance by the People
Bakerها در تزوس میتوانند تمام قوانین و پروتکلهای لازمالاجرا در شبکه را تایید، تکذیب و اجرا کنند. هولدرهای tez نیز میتوانند از طریق Bakerها بر قوانین شبکه نظارت داشته باشند. اگر هولدری از تغییرات شبکه راضی نیست میتواند توکنهای خود را از دسترس Baker فعلی خارج کند و به دست Bakerی که با آن همفکری بیشتری دارد بسپارد.
آشنایی با تیم توسعهدهنده تزوس
همانطور که اشاره شد تزوس در سال ۲۰۱۴ توسط یک زوج سوئیسی به نامهای آرتور و کاتلین بریتمان (Arthur and Kathleen Breitman) عرضه شد. آرتور بریتمان در رشتهی علوم کامپیوتر تحصیل کرده است و همسر او بنیاد تزوس توسط جوآن ژور (Johann Gevers) پایهریزی شده است.
بررسی آینده تزوس
تزوس یک بلاکچین کاملا منعطف است، در بلاکچین تزوس Bakerها میتوانند درخواست آپدیت شبکه کنند که Protocol Update نامیده میشود. بطور مثال یکی از نزدیکترین پروتکلهایی که قرار است در شبکه اجرا شود، Ithaca 2 نامیده میشود.
بلاکچین تزوس از معدود بلاکچینهایی است که در حین انعطافپذیری بالا، کاملا قانونپذیر است. ویژگیهای منحصربفرد این شبکه، نوید آیندهای درخشان را برای این بلاکچین میدهد. همچنین توکن tez نیز یکی از ارزهای با پتانسیل بالا برای سرمایهگذاری است. در آینده پذیرش بیشتر این بلاکچین میتواند منجر به افزایش قیمت توکن tez نیز بشود.
تزوس همچنین به حوزهی NFT و گیمینگ هم ورود کرده است و چندین پلتفرم و بازار آنلاین NFT روی آن پیادهسازی شدهاند. در زیر نمونهای از این پلتفرمها را بررسی میکنیم.
-
Hic et Nunc
یک پلتفرم NFT برای خرید و فروش توکنهای غیرقابل معاوضه است. این شبکه برخلاف پلتفرمهای NFT اتریوم، مصرف انرژی بسیار کمتری دارد.
-
Kalamint
پلتفرم محبوب برای خرید و فروش NFT است.
-
Objkt.com
مرجعی برای کلکسیونهای NFT در بستر بلاکچین تزوس است.
-
OneOf
یکیدیگر از پلتفرمهای NFT است که بیشتر در زمینهی موسیقی فعالیت میکند.
بازیهای زیر هم از نمونههای موفق بازیهای بلاکچینی تزوس هستند:
-
Emergents Trading Card Game
-
Play with Brio
-
Tezotopia
تزوس در چه پروژه هایی همکاری میکند؟
بلاکچین تزوس استاندارد توکنسازی سفارشی خود را دارد و بنابراین بستر مناسبی برای توکن پروژههای مختلف به حساب میآید. همچنین یکی از همکاریهای این پروژه که به تازگی بسیار سر و صدا به پا کرد، همکاری این بلاکچین با باشگاه انگلیسی منچستر یونایتد بود. تزوس بعنوان اسپانسر قرار است در یک قرارداد چندساله با این باشگاه فوتبالی پرطرفدار همکاری کند.
جمعبندی
تزوس از معدود پروژههایی است که بعد از گذشت سالها از اولین عرضه، نه تنها دچار افول نشده، بلکه روز به روز پیشرفت کرده است. توکن tez جزو رمزارزهای برتر بازار ارزهای دیجیتال از نظر حجم بازار است و همچنین خود بلاکچین تزوس به حوزههای جدید دنیای بلاکچین مانند NFT ورود کرده است و از این جهان فوقالعاده پرشتاب جا نمانده است.
تزوس