NFT چیست و چه کاربردی دارد؟ آشنایی کامل با توکن‌های غیر قابل تعویض

زمان مطالعه: 10 دقیقه

آخرین به‌روزرسانی: ۷ تیر ۱۴۰۱

اگر در صنعت ارزهای دیجیتال و کلا کریپتوکارنسی فعال بوده باشید، حتما تا به حال نام NFT را شنیده‌اید. توکن‌ها ان اف تی از جمله توکن‌های بسیار پرطرفدار در صنعت کریپتو هستند که طرفداران زیادی هم پیدا کرده‌اند؛ اما می‌دانید که منظور از توکن غیر مثلی (Nft) چیست؟ nft چه ارتباطی با ارزهای دیجیتال دارد؟ اصلا یک ان اف تی چطور ساخته می‌شود؟ با بیتستان تا انتها همراه باشید تا هر آنچه که باید در مورد این نوع توکن‌ها بدانید، خدمتتان بیان کنیم.

ان اف تی (NFT) برخلاف تصور یک مفهوم جدید نیست. در حقیقت NFTها اولین بار در سال ۲۰۱۷ توسط بازی CryptoKitties عرضه شدند. در این بازی شما می‌توانید دارایی‌های دیجیتالی را در قالب توکن‌های ان‌اف‌تی در اختیار داشته باشید.

توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTs) دارایی‌های رمزنگاری روی یک بلاک‌چین با کدهای شناسایی منحصر به فرد هستند. این کدها در واقع توکن های Nft را از یکدیگر متمایز می‌کنند. برخلاف ارزهای دیجیتال، نمی‌توان این نوع توکن‌ها را معامله یا مبادله کرد.

از آنجایی که NFTها مبتنی بر بلاک‌چین هستند، قابلیت این را دارند که واسطه‌ها را حذف و ارتباطات دارندگان و متقاضیان را سهولت بخشند. در واقع NFTها می‌توانند معاملات را ساده و بازارهای جدیدی ایجاد کنند.

بیشتر بازار فعلی NFTها حول مجموعه‌های کلکسیونی مانند آثار هنری دیجیتال، کارت‌های ورزشی، و موارد کمیاب دیگر متمرکز شده است.

با این که Nft چیست؟ آشنا شدید. اگر دقت کرده باشید، به این نوع دارایی‌ها توکن غیر قابل تعویض گفته می‌شود. اما احتمالا نمی‌دانید که چرا به این نوع دارایی‌های دیجیتال توکن گفته می‌شود. در ادامه این مورد را بیشتر بررسی خواهیم کرد.

توکن‌ها (Token) به زبان ساده،‌ رمزارزهایی هستند که معمولا شبکه‌ی بلاک‌چین مخصوص به خودشان را ندارند و اصطلاحا روی بلاک‌چین سایر آلت‌کوین‌ها سوار هستند. توکن‌ها قابلیت‌های مختلفی دارند و انواع مختلفی را شامل شده و معمولا توسط قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) ساخته می‌شوند.

توکن‌ها مانند کوین‌ها می‌توانند به عنوان دارایی‌های دیجیتال برای خرید و فروش و نقل و انتقال مورد استفاده قرار بگیرند. هم‌چنین با خرید توکن‌های ارزشمند می‌توان به آن‌ها به چشم سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت نیز نگاه کرد.

توکن‌ها دارایی‌هایی با کارکردهای متفاوت از کوین‌ها هستند. انواع آن عبارتند از:

• توکن‌های بهادار (Security Tokens)
• توکن‌های کاربردی (Utility Tokens)
• توکن‌های پرداختی مانند تتر یا ریپل
• توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT)
• توکن‌های سهامی (Equity Tokens)

NFT مخفف non-fungible token (توکن‌های غیر قابل تعویض) است. به طور کلی با استفاده از همان نوع برنامه نویسی ارز دیجیتال، مانند بیت کوین یا اتریوم ساخته می‌شود. از این رو می‌توان این مورد را به عنوان اصلی‌ترین پیوند و ارتباط بین ان اف تی و ارزهای دیجیتال دانست.

با این که NFTها با استفاده از همان نوع برنامه نویسی ارز دیجیتال، مانند بیت کوین یا اتریوم ساخته می‌شوند، اما به هیچ وجه با ارزهای دیجیتال یکی نیستند!

پول فیزیکی و ارزهای دیجیتال «تبدیل پذیر» هستند، به این معنی که می‌توان آن‌ها را با یکدیگر مبادله یا معامله کرد. تمام دارایی‌ها مثل بیت‌کوین، اتریوم و حتی دلار، ریال و … ارزشی برابر با نمونه مشابه خود دارند. به عنوان مثال، یک بیت‌کوین همیشه با یک بیت‌کوین دیگر ارزش یکسانی دارد و ارزششان برابر است. همین امر نیز موجب شده تا به وسیله‌ای قابل اعتماد برای انجام تراکنش‌ها در بلاک‌چین تبدیل شوند.

این موضوع در مورد ان اف تی‌ها صدق نمی‌کند. در واقع هر توکن NFT یک امضای دیجیتالی خاص است و با دیگر توکن‌های موجود در یک مجموعه یکسان، تفاوت دارد. برای مثال یک توکن غیر قابل تعویض NBA Top Shot برابر با دیگر NFtهای موجود در این کلکسیون نیست، با این که هر دو NFT هستند و داخل یک مجموعه قرار دارند.

همان طور که مشاهده کردید، در مورد NFTها همواره از عبارت غیر قابل معاوضه بودن یا غیر قابل تعویض non-fungible token استفاده می‌شود. در واقع منظور از غیر قابل معاوضه بودن NFT این است که شما نمی‌توانید این نوع توکن را با هیچ دارایی و توکن دیگر تعویض کنید.

در واقع این نوع دارایی‌ها جزو دارایی‌های غیر مثلی هستند و نمونه دیگری ندارند که بتوانید آن را مبادله یا تعویض کنید. در اقتصاد، یک کالا (یا پول) در صورتی مثلی یا تعویض‌پذیر (Fungible) تلقی می‌شود که واحدهای آن با یکدیگر قابل تعویض باشند و نتوان هیچ کدام از آن‌ها را کم‌ ارزش‌تر یا با ارزش‌تر از دیگری دانست.

قبل از شروع به راه اندازی NFT باید بدانید که NFTها معمولا روی بلاک‌چین اتریوم ساخته می‌شوند. (البته بلاک‌چین‌های دیگر نیز از این نوع توکن‌ها میزبانی می‌کنند؛ اما اتریوم شبکه مناسب‌تری برای ایجاد توکن‌های غیر قابل تعویض ارائه می‌کند)

برای ساخت و راه اندازی ان اف تی در بستر بلاک‌چین اتریوم، باید ۲ استاندارد را حتما رعایت کنید:

1. ERC۷۲۱
2. ERC۱۱۵۵

استاندارد ERC721 ساخت NFT

ERC721 در واقع اولین استاندارد ارائه شده برای ساخت NFT است. در این استاندارد، مالکیت هر توکن برای هر آدرس مشخص و قابلیت انتقال در آن تعبیه می‌گردد. کد این نوع توکن‌ها با استفاده از زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی نوشته می‌شود.

استاندارد ERC1155 ساخت ان اف تی

ERC1155 به عنوان دومین استاندارد ساخت NFT محسوب می‌شود که توسط تیم انجین کوین ارائه شده است. با استفاده از این استاندارد نیز می‌توانید توکن‌های غیر مثلی بسازید. در واقع در این استاندارد بر خلاف ERC721 که هر توکن فقط می‌توانست متعلق به یک نفر باشد، در اینجا می‌توانید تعدادی آیتم یکسان را بین آدرس‌های مختلف تقسیم کنیم.

حال که با دو استاندارد مطرح در حوزه ساخت nft آشنا شدید، می‌توانید مراحل ساخت توکن های غیر قابل تعویض را دنبال کنید.

مرحله ۱: به شبکه اتریوم متصل شوید
مرحله ۲: برنامه (کلید API) خود را ایجاد کنید
مرحله ۳: یک کیف پول اتریوم (آدرس) ایجاد نمایید
مرحله ۴: موجودی حساب خود را تامین کنید
مرحله ۵: به یک بازار ساخت ان اف تی بپیوندید
مرحله ۶: مراحل را بر اساس سیاستی که بازار NFT دارد، دنبال کنید تا توکن‌هایی که می‌خواهید، ایجاد شود.

توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) یک فناوری نوظهور هستند که موارد استفاده زیادی هم دارند. NFTها می‌توانند برای نمایش اشیاء فیزیکی، محتوای دیجیتال یا حتی مفاهیم ناملموس مانند مالکیت معنوی استفاده شوند.

۱- اطمینان از اصالت محصولات

از NFT می‌توان برای اطمینان از معتبر بودن محصولی که خریداری می‌کنید، استفاده کرد. از آنجایی که بلاک‌چین می‌تواند به طور دائم اطلاعات مربوط به محصول را ذخیره کند، بررسی نادر بودن و اصالت یک محصول از طریق این نوع توکن‌ها نیز امکان پذیر خواهد بود.

۲- بخش املاک و مستغلات

از NFTها می‌توان برای انتقال اسناد زمین، ارائه مدرک مالکیت و حتی پیگیری تغییرات ارزش ملک در طول زمان استفاده کرد. NFTها را می‌توان در املاک و مستغلات برای ساده سازی و سرعت بخشیدن به تراکنش‌ها، فعال کردن قراردادهای هوشمند برای املاک یا حتی ایجاد خدمات اجاره غیرمتمرکز خانه استفاده کرد.

۳- ذخیره سوابق پزشکی و تایید هویت، از دیگر کاربردهای توکن‌های غیر قابل تعویض

دفتر کل NFT می‌تواند سوابق پزشکی افراد را بدون دستکاری منابع خارجی ذخیره کند، زیرا تراکنش‌های NFT قبل از اضافه شدن دائمی به بلاک‌چین بر روی چندین گره اعتبارسنجی می‌شوند. به عنوان مثال به جای گواهی تولد، می‌توان یک NFT ایجاد کرد و اطلاعات را در آن ذخیره نمود.

۴- حفظ مالکیت معنوی و اختراعات

NFTها برای محافظت از مالکیت معنوی و پتنت‌ها عالی هستند. توکن‌های NFT همچنین به کاربران اجازه می‌دهند مالکیت خود را بر هر محتوایی ثابت کنند، که با ابزارهای سنتی مانند علائم تجاری و حق کپی رایت امکان‌پذیر نیست.

۵- مدارک تحصیلی

NFTها همچنین راه خوبی برای نشان دادن اعتبار علمی هستند. می‌توان مدارک علمی، مدرک تحصیلی و سایر اطلاعات مهم را در NFT ذخیره کرد.

۶- ایجاد شناسنامه برای محصولات

همانطور که در بالا ذکر کردم، محصولات به ویژه در صنایع غذایی، تأیید اینکه از کجا آمده‌اند، چه چیزی در آن وجود دارد و مواردی از این قبیل، مشکل بزرگی است. با استفاده از NFTها می‌توان برای محصولات یک شناسه ایجاد کرد که قابل دستکاری نیست.

۷- کاربردهای NFT در صنعت بازی

NFTها به توسعه دهندگان بازی راه دیگری برای گسترش نام تجاری خود و ایجاد جریان درآمدی را می‌دهند. با این نوع توکن‌ها می‌توان سیستم کسب درآمد در بازی‌ها را راه انداخت تا هم گیمر و هم سازنده بازی به کسب سود بپردازند.

NFTها همچنین امکان تجارت آسان‌تر در بازی‌ها را فراهم می‌کنند. صاحبان NFT نباید نگران کلاهبرداری باشند، زیرا هیچ واسطه‌ای در کار نیست.

۸- تهیه بلیط

در آینده‌ای نزدیک از NFTها به عنوان جایگزینی برای بلیط‌ها استفاده خواهد شد. به عنوان مثال، کارت‌های پارکینگ را می‌توان با بلیط‌های NFT جایگزین کرد. این مسئله مشکلات مربوط به کلاهبرداری را حل و مصرف کاغذ را کاهش می‌دهد.

۹- ردیابی آثار هنری

پس از جنگ جهانی دوم، بسیاری از آثار هنری از بین رفت و بازار آثار هنری تقلبی بسیار داغ شد. برای مقابله با این امر، آثار هنری اصلی استادان قدیمی را می‌توان برای ردیابی با NFTها برچسب گذاری کرد.

البته می‌توان به دو شکل این کار را پیش برد:

1. آثار هنری موجود را به یک NFT تبدیل کرد
2. NFTها را می‌توان به آثار هنری فیزیکی تبدیل کرد

۱۰- کاربرد NFT برای رای دادن

در بسیاری از کشورها، رای دهندگان باید هنگام مراجعه به مراکز رای‌گیری برای رای دادن، کارت شناسایی عکس دار و مدرک اقامت خود را به همراه داشته باشند. با استفاده از NFTها می‌توان هویت دیجیتالی را برای افراد بدون مدارک فیزیکی شناسایی کرد. این مورد به حذف تقلب در رأی گیری نیز کمک زیادی می‌کند.

همان طور که در بالا خدمتتان بیان کردیم، NFTها باعث شده‌اند تا بسیاری از عرصه‌ها مثل ورزش، بازی و حتی هنر دستخوش تغییراتی شوند. تغییراتی که توکن‌های غیر قابل تعویض در بخش هنر ایجاد کرده‌اند، به مراتب بیشتر و قابل ملموس‌تر بوده است.

جالب است بدانید تنها در سال ۲۰۲۰، بیش از ۲۵۰ میلیون دلار در این حوزه معامله شد. در واقع توکن‌های غیرقابل معاوضه به هنرمندان این قابلیت را می‌دهند که آثار هنری خود اعم از نقاشی، عکس، شخصیت‌‌های کمیک، کارهای گرافیکی و … را به توکن غیرقابل معاوضه تبدیل کنند و در بازارهای آنلاین این حوزه به فروش بگذارند.

هرکسی در هرجای دنیا می‌تواند با دسترسی به اینترنت اثر خود را طراحی کرده و بفروش برساند. دیگر لازم نیست تا هنرمندان جوان برای کسب اسم و رسم از روش‌های سنتی استفاده کنند.

در واقع نقش NFT در هنر را می‌توان چنین بیان کرد:

• رعایت حق کپی رایت
• جلوگیری از تقلب، فروش و معرفی آثار هنری تقلبی
• ردگیری بهتر آثار هنری اصل و قدیمی
• اطلاع از اصالت و قدمت آثار هنری و …

با کاربردها و برخی موارد مهم در رابطه با nftها آشنا شدید. حال بپردازیم به ویژگی‌هایی که توکن‌های ان اف تی دارند ولی دیگر توکن‌ها فاقد آن هستند.

• غیر قابل تعویض بودن

این نوع توکن‌ها بر خلاف سایر دارایی‌ها مثل ارزهای دیجیتال، قابل معاوضه و تعویض نیستند. به این معنی که منحصر به فرد هستند و از این بابت، ارزش بسیار بالایی دارند.

• داشتن اصالت

توکن‌های NFT مبتنی بر بلاک‌چین هستند؛ از این رو می‌توانید از اصالت NFT خود مطمئن شوید. در واقع در بلاک‌چین چیزی تحت عنوان جعلی و تقلبی بودن معنایی ندارد.

• تقسیم نشدنی

توکن‌های غیر قابل تعویض (NFT) را نمی‌توان به بخش‌های مختلف تقسیم کرد. در واقع شما یا یک توکن ان اف تی خواهید داشت، یا نخواهید داشت! چیز حد وسطی در این مورد وجود ندارد.

• کمیاب بودن

یکی دیگر از ویژگی‌های توکن‌های غیر قابل تعویض، کمیاب بودن آن‌ها است. این توکن‌ها را می‌تواند در تعداد نامحدود تولید کرد، اما سازندگان معمولا چنین کاری انجام نمی‌دهند تا ارزش هر توکن بالا باشد.

• حافظ حق مالکیت معنوی (کپی رایت)

این مورد هم به استفاده‌ی NFT از پلتفرم‌های غیرمتمرکز اشاره می‌کند که در آن هیچ مالکی داده‌ای را پس از ثبت نمی‌تواند تغییر دهد.

بعد از این پرسش که ان اف تی چیست، یکی از پرتکرارترین سوال‌های این روزها این است که چگونه می‌توانیم از NFT درآمد کسب کنیم. ساده‌ترین راه، انتشار کارهای شخصی شما است. اگر هنرمند هستید می‌توانید در بازارهای آنلاین، مجموعه (Collection) خودتان را ایجاد کرده و فروش را آغاز کنید.

در این نوع توکن‌ها امکان ترید، استخراج و … وجود ندارد و کسب درآمد از این حوزه به شکل‌های مختلف دیگری امکان پذیر است. مثل:

• سرمایه‌گذاری در پروژه‌های جدیدی که پتانسیل رشد بالایی دارند
• انجام بازی‌هایی که به عنوان پاداش، NFT می‌دهند
• HODL کردن NFTها و سپس فروختن آن‌ها در زمان مناسب
• تجارت ان اف تی ها، مثلا خرید و فروش کردن آن، هولد کردن و یا Flipping
• ایجاد حق امتیاز روی NFT ضرب شده و داشتن درآمد منفعل از آن

البته توجه داشته باشید که خرید و فروش NFT مانند سایر دارایی‌های دیجیتالی نیست، در واقع وقتی شما یک بیت‌کوین خریداری می‌کنید، می‌توانید بلافاصله آن را بفروشید، کما این که سود کرده باشید، یا ضرر!

این مورد در مورد توکن‌های غیر قابل تعویض صدق نمی‌کند و شما نمی‌توانید توکن خریداری شده را سریعا بفروشید؛ از این رو خرید و فروش NFT  در حال حاضر بیشتر جنبه سرگرمی دارد تا درآمد زایی.

دنیای متاورس، یکی از جذاب‌ترین بحث‌های حال حاضر حوزه ارزهای دیجیتال است. اگر در این حوزه فعالیت کرده باشید، احتمالا نام متاورس را تا به حال شنیده‌اید. NFT علاوه بر این که در دنیای واقعی کنونی کاربردهای زیادی دارد، در دنیای مجازی یا همان متاورس نیز می‌تواند به کار گرفته شود.

شما با استفاده از NFT می‌توانید در دنیای متاورس:

• زمین مجازی خرید و فروش کنید
• آواتار مجازی خود را در قالب NFT ساخته و وارد متاورس کنید
• با استفاده از NFT به خرید آواتارهای مختلف بپردازید
• ملک مجازی خود را اجاره بدهید، یا اجاره کنید

در واقع ارتباط متاورس با NFTها را می‌توان در این موارد خلاصه کرد. البته با گسترش یافتن متاورس و ان اف تی ها، بدون شک دامنه ارتباطات این دو نیز با هم به مراتب گسترده‌تر خواهد شد.

توکن‌های غیر قابل تعویض طرفداران به شدت زیادی هم دارند که هر ساله سرمایه زیادی وارد این حوزه می‌کنند. از سال ۲۰۱۴ که ساخت و راه‌اندازی NFTها شروع شده است، مجموعه‌ها و NFTهای زیادی هم معرفی شده که قیمت هر کدام از آن‌ها با گذشت زمان افزایش چشمگیری داشته.

در زیر می‌توانید لیست ۱۰ مورد از گران ترین توکن های NFT موجود در بازار را مشاهده کنید:

1. The Merge که ارزشی معادل ۹۱٫۸ میلیون دلار دارد
2. The First 5000 Days که حدود ۶۹٫۳ میلیون دلار ارزش دارد
3. Clock که ارزشی معادل ۵۲٫۷ میلیون دلار دارد
4.  HUMAN ONE که حدود ۲۸٫۹۸۵ میلیون دلار ارزش گذاری شده است
5.  CryptoPunk #5822 هم ۲۳٫۷ میلیون دلار ارزش دارد
6.  CryptoPunk #7523 نیز ۱۱٫۷۵ میلیون دلار ارزش گذاری شده است
7.  CryptoPunk #4156 که سومین NFT گران قیمت در مجموعه CryptoPunk است و ۱۰٫۲۶ میلیون دلار ارزش دارد
8.  CryptoPunk #3100 به عنوان هفتمین ان اف تی مجموعه کریپتو پانک محسوب می‌شود که ارزشی معادل ۷٫۶۷ میلیون دلار دارد
9.  CryptoPunk #7804 که یکی از نادرترین NFTهای مجموعه کریپتوپانک است و ارزشی معادل ۷٫۶ میلیون دلار دارد
10.  Crossroad نیز یکی از گران‌ترین NFTهای دنیاست و ۶/۶ میلیون دلار قیمت گذاری شده است

معمولا خرید و فروش NFTها مانند ارزهای دیجیتالی بر بستر برخی پلتفرم‌ها صورت می‌گیرد که بازار NFT نامیده می‌شوند. شما برای فروش و یا خرید ان اف تی حتما باید در این بازارها فعالیت کنید. معتبرترین بازارهای خرید و فروش nft در جهان نیز عبارتند از:

1. OpenSea
2. Axie Marketplace
3. Larva Labs/CryptoPunks
4. بازار NBA Top Shot
5. Rarible
6. SuperRare
7. Foundation
8. Nifty Gateway
9. Mintable
10. Theta Drop

با توجه به مراحلی که هر بازار تعیین می‌کند، باید عضو شوید و اقدام به خرید NFT مد نظرتان کنید. برای فروش نیز دقیقا همان مراحل را باید دنبال کنید، منتهی کمی متفاوت. به این نکته هم توجه داشته باشید که فروش NFT بعد از خرید بلافاصله امکان پذیر نیست. برای فروش نیاز است که حتما در حراجی و مزایده شرکت کنید. هر بازار نیز شرایط خاصی را برای این امر تعیین کرده است.

منابع استفاده شده: forbes – ethereum – hongkiat – business2community